Als onderzoeker Waarde(n)volle Journalistiek moest Lott Fransen niet lang nadenken om haar schouders onder het Gratis Kranten-project van De Gelderlander te zetten. “Ik vond het meteen een heel mooi initiatief. Om kwetsbare mensen te bereiken en te informeren, zijn dit soort initiatieven erg nodig.” Fransen bevroeg op drie momenten de gratis­krantenlezers van De Gelderlander, maar ook een kwetsbare groep die geen toegang tot de krant had.

“De resultaten spreken voor zich”, concludeert de communicatie­wetenschapper. “Door de krant te lezen zagen we het zelfvertrouwen van de mensen groeien. Maar de echt significante verschillen tekenden we op een aantal andere vlakken op. Zo gaven lezers aan dat ze door het gebruik van het abonnement met meer vertrouwen hun keuzes maken. Ook op politiek vlak kenterde er iets. De lezers van de krant bleken een grotere intentie te hebben om te gaan stemmen dan mensen die geen gratis abonnement hadden gekregen.”

Enkele lezersreacties raakten Fransen persoonlijk. “Een lezer gaf aan hoe blij hij was om met hoogopgeleiden te kunnen meepraten. Een ander had het gevoel de kans gekregen te hebben weer mee te doen in de maatschappij. Deze feedback viel me echt op.” En dus engageerde Fransen zich om ook in 2025 een nieuw onderzoek uit te voeren waarin ze nog wat dieper wil graven.

In de Belgische provinciestad Sint-Niklaas kloppen wekelijks 500 gezinnen bij De Springplank aan voor voedselhulp of advies bij problemen. Ook Kees van Hoof betrad ooit het pand van de organisatie waar hij nu als vrijwilliger aan de slag is.

“Ik heb lang als vrachtwagenchauffeur gewerkt, maar raakte invalide en verloor mijn job. Plots mocht ik niet meer werken, ook al wilde ik het nog wel.” Van Hoof, een innemende en goedlachse man, vertelt trots hoe hij als Nederlander in België na 24 jaar eindelijk de Belgische nationaliteit heeft.

“Onlangs kocht ik nog eens een krant, dat kostte me bijna 4 euro. Als ik goed puzzel kan ik met dat bedrag een dag eten kopen. Voor mij is de krant dus niet betaalbaar.” Maar nu leest hij via het Gratis Kranten-project dagelijks Het Laatste Nieuws. “Ik heb nu toegang tot de plusartikelen die mij heel wat extra informatie opleveren. Ik ben heel geïnteresseerd in politiek en door het lezen van de krant ben ik echt beter geïnformeerd.”

Van Hoof is een heel tevreden lezer maar het moet hem van het hart. “Mijn leefwereld herken ik niet als ik de krant lees. Vaak gaat het in politieke debatten over armoede, maar zelden wordt onze stem of onze mening daarin gehoord. Onze verhalen zijn niet allemaal kommer en kwel. Er zijn ook echt positieve verhalen te vertellen, hoor.”

Als hoofdredacteur wilde Joris Gerritsen in 2023 het 175-jarige jubileum van de regionale krant De Gelderlander zinvol vieren. Dus deelde hij samen met zijn redactie 175 gratis krantenabonnementen uit aan kwetsbare mensen. “Inwoners van arme wijken kunnen vaak geen abonnement betalen en zo ontstaat er een steeds grotere informatiekloof”, zo stelt Gerritsen vast. “Die kloof heeft veel gevolgen: het kan hun gezondheid schaden, hun kansen op werk verminderen en ze voelen zich minder betrokken waardoor ze ook minder gaan stemmen.”

Bij Gerritsen thuis luidde het motto in zijn kinderjaren dat iedereen het recht heeft om mee te doen in de maatschappij. “Mijn vader was een maatschappelijk werker die in de allerarmste buurten heeft gewerkt. Als hoofdredacteur wil ik dat de krant ook de verhalen van die mensen brengt. Onze lezers moeten weten wat er buiten hun eigen wereld leeft. Kwetsbare mensen zoeken de media niet op, maar we moeten hun stem laten horen. Het is mijn ambitie om die connectie tussen hen en de redactie te versterken.”

Toen het project succesvol bleek, kreeg Gerritsen de steun van zijn collega-hoofdredacteurs en overtuigde hij de bedrijfstop om in Nederland en Vlaanderen vijfduizend abonnementen weg te geven. Of zijn vader nu trots op hem is? Gerritsen glimlacht: “Dat is hij sowieso, maar uiteraard ook door dit initiatief.”