Op punten waar journalistiek en commercie elkaar dicht naderen, werken uitgever en redactie volgens duidelijke afspraken. Er moet bijvoorbeeld altijd een duidelijk onderscheid zijn tussen commerciële en redactionele content.

Zo mag de lezer nooit in verwarring worden gebracht over ‘branded content’. We vermelden duidelijk dat het om een advertentie gaat. De hoofdredacteur beslist of het uiterlijk van advertenties voldoende afwijkt van de redactionele artikelen. Redacties kunnen altijd en zonder terughoudendheid kritisch schrijven over producten of diensten van andere DPG Media-onderdelen. Dat doen ze dan ook vaak.

“Angela de Jong is gevierd en gevreesd om haar tv-columns. Dat ze rechttoe rechtaan haar mening geeft, is haar grote kracht. Dat zullen we altijd behouden, over wie of wat ze ook schrijft. Voor andere journalisten is dat niet anders. De onafhankelijkheid van de journalist is ons grootste goed.”

Het succes van nieuwsmedia berust op twee fundamenten: journalistieke kwaliteit en het vertrouwen van het publiek in de onafhankelijkheid van die journalistiek. Hier is DPG Media tot in de haarvaten van doordrongen. Het was altijd al vanzelfsprekend dat redacties een eigen identiteit hebben en onafhankelijk het nieuws verslaan. Daarmee dragen ze bij aan de journalistieke pluriformiteit, een van de pijlers van een democratische samenleving.

Die onafhankelijkheid is ook voor de bedrijfsvoering cruciaal: redacties moeten het vertrouwen verdienen, zij voelen het best aan wat lezers bezighoudt en wat hen met de titel verbindt. De redactie gaat dus over de inhoud, andere afdelingen over de verkoop van abonnementen en advertenties.

“De discussies die ik met DPG Media heb, gaan alleen over het uitgeefbeleid, het budget, de marketing en de ICT-ondersteuning, nooit over de inhoud. Dat zouden redactie en lezer ook niet accepteren. Het zou bovendien in strijd zijn met het redactiestatuut, dat bij de Volkskrant dezelfde status heeft als de tafelen van Mozes. De redactie heeft een onbeperkte vrijheid om te schrijven wat en hoe ze wil.”

Vrijwel alle nieuwstitels van DPG Media hebben een redactiestatuut waarin de onafhankelijkheid van de redactie wordt gewaarborgd. De uitgever erkent die statuten en heeft ze juridisch dwingend opgenomen in het eigen bedrijfsstatuut.

Bij een koersbepalend moment zoals de keuze voor een nieuwe hoofdredacteur, neemt de redactie die beslissing samen met de uitgever (en de stichting indien van toepassing). In de statuten is ook de rol van redactieraad en redactie-vergadering omschreven. De redactieraad wordt door de redactie gekozen en heeft regel-matig overleg met de hoofdredacteur over de journalistieke koers. De raad kan knelpunten ook rechtstreeks met de uitgever bespreken.

“De hoofdredactie van het ED neemt de verantwoordelijk­heden en onafhankelijke rol van de redactieraad serieus. De hoofdredacteur informeert de raad uit eigen beweging over belangrijke ontwikkelingen, en wij kunnen de hoofdredactie te allen tijde om informatie vragen en indien nodig advies uitbrengen, met het statuut in de hand. Inspraak is daarmee geborgd. In plenaire redactievergaderingen leggen we als raad verantwoording af.”

Het Laatste Nieuws, de Volkskrant, Trouw, Het Parool en Berlingske hebben onafhankelijke stichtingen die zijn opgericht om samen met redactie en uitgever toe te zien op de unieke identiteit van deze titels. Deze stichtingen spelen een belangrijke rol bij de aanstelling of het ontslag van de hoofdredacteur. De Nederlandse stichtingen zijn ook als aandeelhouder betrokken bij het bedrijf.

De onafhankelijke Stichting Media & Democratie is aandeelhouder van DPG Media Nederland voor 14,3%. Deze stichting heeft het recht om een lid van de Raad van Commissarissen voor te dragen. Aan de Deense tak, Berlingske Media, is het onafhankelijke Berlingkse Fond verbonden. Aan al deze stichtingen legt DPG Media verantwoording af.

“De Berlingske-stichting is onafhankelijk van de kranten en van hun zakelijke activiteiten. De stichting is opgericht om de redactie en de journalistieke koers onafhankelijk te houden van commerciële activiteiten, en om erover te waken dat de conservatieve redactiekoers wordt gevolgd die in 1949 is vastgesteld. Op alle bestuursvergaderingen wordt gesproken over de redactionele onafhankelijkheid van commerciële belangen en het volgen van de journalistieke koers. Ik ben blij vast te stellen dat dit tijdens het eigenaarschap van DPG Media altijd het geval is geweest.”

Redacties hebben steeds meer mogelijkheden om met bezoekers-data inzicht te krijgen in het effect van hun publicaties. Daarmee kunnen ze hun journalistiek onder meer ogen krijgen en lezers langer aan zich binden.

Data zijn wel slechts een hulpmiddel, journalistieke afwegingen staan altijd voorop. In het Handvest Verantwoord Datagebruik dat DPG Media heeft opgesteld, is het eerste principe dat lezersdata dienend zijn en niet leidend. Ook mag een journalist er niet op worden beoordeeld. Doel is om het journalistieke gesprek te verrijken en zo betere beslissingen te nemen over invalshoek, presentatie en timing.

Ook over de inzet van kunstmatige intelligentie heeft DPG Media richtlijnen opgesteld. Sommige titels hebben een uitgebreider handvest. AI kan een hulpmiddel zijn, maar het bedrijf en de redacties springen er voorzichtig mee om. Het eindoordeel moet altijd bij een mens liggen; transparantie tegenover het publiek is geboden.

“Je geeft lezers de kans om terug te praten, als je op een slimme manier naar data kijkt. Waar haakte je lezer af in een verhaal? Over welk onderwerp wil iemand nog meer lezen? Maar het gaat altijd samen met je buikgevoel als nieuwsmaker én met het DNA van je titel. Op dezelfde manier gaan we met AI aan de slag. De technologie vervangt journalistiek talent niet, maar ondersteunt het. Wild brainstormen over de juiste titel: daar kan AI vaak suggesties doen waar je als journalist mee aan de slag kunt.”

Van de gemiddeld 1.400 unieke artikelen per dag die DPG Media-redacties maken, verschijnt een deel ook in andere titels. Dit stelt kleinere titels in staat zich te richten op wat ze onderscheidend maakt.

Een centrale redactie in Rotterdam maakt artikelen over politiek, economie, buitenland, sport, leven en dergelijke voor AD en zeven regionale kranten, van Tubantia tot PZC. Dat is niet nieuw. Regionale kranten hebben zich altijd gericht op regionale verslaggeving, en de rest betrokken van de gemeenschappelijke persdienst (GPD, vanaf 1937) en andere verbanden.

De Amsterdamse krant Het Parool doet hetzelfde door artikelen van de ADR-redactie op binnenlands en politiek gebied te plaatsen, en artikelen van Trouw over het buitenland. Tussen de landelijke titels AD, de Volkskrant, Trouw en NU.nl vindt geen uitwisseling plaats. De Morgen in Vlaanderen, een andere markt, publiceert wel artikelen van de Volkskrant en Trouw, voornamelijk over het buitenland, zodat de redactie zich kan concentreren op België.

DPG Media heeft Spelregels voor Contentdelen opgesteld. De eerste voorwaarde is dat de uitwisselingen de oorspronkelijke titel niet benadelen. Redacties moeten zorgvuldig omgaan met kop en intro, de rechten van de mediamaker en de belangen van geïnterviewden.

“Doordat Het Parool artikelen deelt met AD en Trouw, hebben Parool-journalisten zich kunnen specialiseren in Amsterdamse thema’s en onderwerpen. Lezers hebben nu het beste van twee werelden: een volledig aanbod, dankzij onze collega-kranten, maar ook veel nieuws, achtergronden en human interest over Amsterdam. Dat was ons zonder het delen van stukken niet gelukt.”